Hayatı ve Akademik Kariyeri
Prusya'nın Lennep şehrinde (bugün Remscheid, Almanya) doğdu. Çocukluğu ve
ilköğretim yılları Hollanda'da ve İsviçre'de geçti. 1865 yılında girdiği Zürih
Politeknik'te üniversite eğitimi gördü ve 1868 yılında makine mühendisi olarak
mezun oldu. 1869 yılında Zürich Üniversitesi'nden doktorasını aldı.
Mezuniyetinin ardından 1876'da Strassburg'da, 1879'da Giessen ve 1888'de
Würzburg Üniversitelerinde fizik profesörü olarak öğretim görevi yaptı. 1900'de
Münih Üniversitesi Fizik kürsüsüne ve yeni Fizik Enstitüsünün Yöneticiliğine
getirildi.
X Işınlarını Bulması
Öğretim üyeliği görevinin yanı sıra araştırmalar da yapmaktaydı. 1885
yılında kutuplanmış bir yalıtkan hareketinin, bir akımla aynı manyetik etkileri
gösterdiğini açıkladı. 1890'lı yılların ortalarında çoğu araştırmacı gibi o da
katot ışın tüplerinde oluşan lüminesans olayını incelemekteydi. Crookes tüpü adı
verilen içi boş bir cam tüpün içine yerleştirilen iki elekroddan (anot ve katot)
oluşan bir deney düzeneği ile çalışıyordu. Katottan kopan elektronlar anoda
ulaşamadan cama çarparak, floresan adı verilen ışık parlamaları meydana
getirmekteydi. 8 Kasım 1895 günü deneyi biraz değiştirip tüpü siyah bir karton
ile kapladı ve ışık geçirgenliğini anlayabilmek için odayı karartıp deneyi
tekrarladı. Deney tüpünden 2 metre uzaklıkta baryum platinocyanite sarılı olan
kağıtta bir parlama farketti. Deneyi tekrarladı ve her defasında aynı olayı
gözlemledi. Bunu mat yüzeyden geçebilen yeni bir ışın olarak tanımladı ve
cebirde bilinmeyeni simgeleyen x harfini kullanarak x ışını ismini verdi.
23 Ocak 1896 yılında
Röntgen tarafından
çekilmiş bir radyografi, bu buluşundan sonra
Röntgen farklı
kalınlıktaki malzemelerin ışını farklı şiddette geçirdiğini gözlemledi. Bunu
anlamak için fotoğrafsal bir malzeme kullanmaktaydı. Tarihteki ilk tıbbi x ışını
radyografisi de (Röntgen filmi) yine bu deneyleri sırasında gerçekleştirdi. Ve
28 Aralık 1895 tılında bu önemli keşfini resmi olarak duyurdu.
Olayın fiziksel açıklaması 1912 yılına kadar net olarak açıklanamasa da, buluş
fizik ve tıp alanında büyük bir heyecan ile karşılandı. Çoğu bilim adamı bu
buluşu modern fiziğin başlangıcı saydı. Amerikalı mucit Thomas Edison 1896
yılında tıpta fizik tedavide kullanılmak üzere x ışınları üreten bir aygıt
geliştirdi. Ama çok miktarda X ışınlarına maruz kalındığında meydana gelebilecek
sağlık sorunlarını kimse farketmedi.
Aldığı Ödüller
X ışınlarının bulmasından dolayı kıskanç diğer bilimadamları tarafından
çeşitli saldırılara uğramasının yanı sıra kendisine sayısız ödül verildi. 1901
yılında tamamladığı bu araştırmaları sonucu aynı yılın fizik dalında Nobel Bilim
ödüllüne layık görüldü. Ödülün tüm gelirini Würzburg Üniversitesi'ne bağışladı.
Tüm insanlığın özgürce kullanabilmesi için x ışını olayının patent altına
alınmasını reddetti.
Son Yılları
Karısının ölümünün dört yıl ardından 1923 yılında, I. Dünya Savaşı'nın
yarattığı yüksek enflasyon ekonomisi ortamında parasız olarak, Münih'te öldü.
|